Kłamstwo czy bujna wyobraźnia?

Kłamstwo czy bujna wyobraźnia?

Rozwój moralny polega na uwewnętrznieniu reguł i norm moralnych. Dziecko musi poznać i zrozumieć zasady panujące w grupie społecznej, do której należy. Stopniowo uczy się odróżniania dobra od zła. Jest w stanie doświadczyć poczucia winy i wstydu. Zdolności te zależne są od poziomu rozwoju poznawczego i poziomu rozwoju emocjonalnego. Musimy pamiętać, że u dzieci rozróżnianie tego, co dobre i złe jest słabiej rozwinięte niż u dorosłych. Dziecko najpierw uczy się „teorii dobrego postępowania” – a w życie wdraża to dopiero później. Kluczowe znaczenie dla rozwoju moralności i prawdomówności u dziecka mają rodzice i wychowawcy, ponieważ dziecko posiada słabszą kontrolę własnego zachowania i emocji.

Jak rozwijać prawdomówności?

Kłamstwo u dziecka wynika często z braku wiary w siebie oraz błędnych przekonań. Rodzice odkrywający, że ich dziecko mówi nieprawdę odczuwają wstyd, złość, zdarza się również poczucie winy. W takich sytuacjach warto zwrócić uwagę na narzucaną dziecku dyscyplinę. Dzieci, które się boją krytyki bądź kary ukrywają prawdę. Jeżeli zauważymy, że dziecko kłamie, należy porozmawiać o tym wydarzeniu. Nie ignorujmy! Spróbujmy znaleźć wspólne rozwiązanie problemu. Pamiętajmy, żeby nie karać dziecka za przyznanie się do błędu – okażmy zrozumienie i pochwalmy za odwagę. Konsekwencją natomiast niech będzie naprawienie błędu.

Kilka praktycznych wskazówek

· Najczęściej polecane książki na temat kłamstwa i prawdomówności to: Kasdepke „Wielka księga uczuć”. „Prawda według Niny”, „Kłamstwo ma krótkie nogi”, „Kłamstwo u dziecka”,

· Okazujmy dziecku swoje zainteresowanie i aprobatę, nawet jeśli nie okazuje potrzeby, aby nie próbowało imponować uciekając się do fantazji.

· Kształtujmy w dziecku poczucie własnej wartości, aby nie odczuwało potrzeby imponowania rówieśnikom zmyślną historią.

· Chwalmy dziecko za mównie prawdy.

· Pytaj i rozmawiaj z dzieckiem o tym, co dzisiaj się wydarzyło, jak się czuło. Rozmawiaj z nim o tym, jak może czuć się oszukana osoba.

· Nie wszystkie historie są kłamstwem –staraj się nie nazywać wszystkiego tym terminem. Niektóre opowieści wynikają z bujnej wyobraźni. Wykaż się w takiej sytuacji poczuciem humoru. Okaż, że mimo iż jego historia jest zmyślona, to widzisz, że budzi w nim wiele pozytywnych emocji. Pofantazjujmy czasem dzieckiem. To super zabawa!

· Bądź przykładem osoby uczciwej i prawdomównej – zarówno w stosunku do dziecka, jak i wobec innych osób, w różnych sytuacjach życiowych.

Zadaniem rodzica jest wyczuć i nauczyć się odróżniać kłamstwo od wybujałej wyobraźni dziecka. Każde dziecko wchodzi w etap fantazjowania. Jeżeli w tym okresie damy dziecku poczucie bezpieczeństwa, wzmocnimy jego poczucie wartości, damy od siebie codzienne zainteresowanie i rozmowę o tym, co czuje – etap kłamstwa będzie z pewnością łagodniejszy i krótszy. Natomiast obserwacja rozwoju myślenia moralnego dziecka może być dla rodziców bardzo fascynującym i pouczającym zadaniem oraz okazją do pielęgnowania relacji z dzieckiem opartej na wzajemnym szacunku i zaufaniu.[1]

[1] Na podstawie artykułu Agnieszki Pasternak „Dlaczego kłamiesz?”, Miesięcznik Bliżej Przedszkola nr 6/129 czerwiec 2012